Jakie zastosowania mają gaśnice ogniochronne?

Gaśnice ogniochronne stosuje się do szybkiego i skutecznego gaszenia pożarów w zarodku: w domach, biurach, magazynach, halach produkcyjnych, pojazdach i miejscach publicznych. Dobiera się je do rodzaju materiału palnego i środowiska pracy, aby ograniczyć straty i zwiększyć bezpieczeństwo ludzi. Poniżej znajdziesz konkretne zastosowania, rodzaje i praktyczne wskazówki, kiedy i jak używać poszczególnych typów gaśnic, aby działać pewnie i bezpiecznie.

Przeczytaj również: Kitesurfing dla początkujących - co zabrać ze sobą na pierwszy kurs?

Zastosowania gaśnic według klas pożarów

Najprostsza zasada doboru to dopasowanie środka gaśniczego do klasy pożaru. Klasy oznaczają rodzaj palącego się materiału. Dzięki temu wiesz, której gaśnicy użyć i czego unikać.

Przeczytaj również: Jakie dane są potrzebne do realizacji przelewu do Polski?

• Klasa A – ciała stałe (drewno, papier, tekstylia). Zastosowanie: mieszkania, biura, szkoły, archiwa. Rekomendacja: gaśnice wodne-mgłowe, pianowe, proszkowe ABC.
• Klasa B – ciecze i ciała stałe topiące się (benzyna, farby). Zastosowanie: warsztaty, lakiernie, stacje serwisu, magazyny chemiczne. Rekomendacja: gaśnice pianowe i proszkowe ABC/BC, w otwartej przestrzeni także CO₂.
• Klasa C – gazy (propan, butan). Zastosowanie: stanowiska gazowe, kuchnie na gaz, rozdzielnie. Rekomendacja: gaśnice proszkowe BC/ABC (po wcześniejszym odcięciu dopływu gazu).
• Klasa D – metale lekkie (magnez, aluminium, sód). Zastosowanie: obróbka metali, laboratoria. Rekomendacja: specjalistyczne gaśnice do pożarów metali – absolutnie nie używaj wody ani piany.
• Klasa F – tłuszcze i oleje w kuchni. Zastosowanie: gastronomia, kuchnie domowe i zbiorowe. Rekomendacja: gaśnice typu F (płynne środki saponizujące).
• Urządzenia pod napięciem – sprzęt elektryczny. Zastosowanie: serwerownie, rozdzielnie, biura. Rekomendacja: gaśnice CO₂ lub wodne-mgłowe o deklaracji do 1000 V (z zachowaniem odległości).

Typy gaśnic i ich praktyczne użycie

Każdy typ gaśnicy działa inaczej. Wybór środka gaśniczego wpływa na skuteczność i ewentualne szkody wtórne (np. zabrudzenie proszkiem).

Przeczytaj również: Konsultacje z projektantem wnętrz - jak przygotować się na spotkanie?

Gaśnice proszkowe (ABC/BC) – najbardziej uniwersalne i popularne. Tłumią płomień, odcinając tlen i hamując reakcję spalania. Sprawdzają się w garażu, samochodzie, magazynie, na stacji roboczej. Minusy: pozostawiają osad i ograniczają widoczność. Nie zaleca się do precyzyjnej elektroniki.

Gaśnice pianowe (A, B) – tworzą warstwę izolującą na cieczach palnych i skutecznie chłodzą. Idealne do hal z chemikaliami, lakierni, sklepów z farbami i w biurach (papier, meble). Piana ogranicza ryzyko ponownego zapłonu. Nie stosuj na instalacjach pod napięciem.

Gaśnice śniegowe CO₂ – czysty gaz, nie zostawia śladów. Polecane do serwerowni, laboratoriów, paneli elektrycznych i kuchni profesjonalnych (rozpraszanie bez zanieczyszczeń). Uwaga na efekt wychłodzenia i możliwe odmrożenia dłoni – trzymaj za uchwyt izolowany.

Gaśnice wodne i wodne-mgłowe – skuteczne na materiały stałe klasy A. Wersja mgłowa sprawdzi się również przy urządzeniach elektrycznych (zgodnie z deklaracją producenta) oraz w placówkach medycznych – mgła nie rozpyla zanieczyszczeń i ogranicza uszkodzenia sprzętu.

Gaśnice do klasy F – przeznaczone do tłuszczów kuchennych. Środek reaguje z tłuszczem, tworząc warstwę mydlaną i obniżając temperaturę. To jedyne właściwe rozwiązanie dla frytkownic i patelni – nie używaj wody, bo spowoduje wyrzut płonącego oleju.

Gaśnice do metali (D) – specjalistyczne. Zastosowania w odlewniach, warsztatach i laboratoriach, gdzie przetwarza się metale lekkie. Standardowych środków (woda, piana, CO₂) nie wolno stosować – mogą nasilić pożar.

Gdzie gaśnice są wymagane i najbardziej potrzebne

W budynkach użyteczności publicznej, zakładach pracy i obiektach produkcyjnych gaśnice to obowiązek wynikający z przepisów. W domach i autach – zdrowy rozsądek. Klucz to dopasowanie miejsca i ryzyka pożarowego.

• Mieszkanie i dom – kuchnia (klasa F), kotłownia (proszkowa ABC), garaż (ABC), strych z materiałami łatwopalnymi (wodna-mgłowa lub pianowa).
• Biuro – strefy open space (A), archiwa (A), serwerownie (CO₂/wodna-mgłowa), kuchnie socjalne (F).
• Sklepy i magazyny – przy regałach z chemią (piana/ABC), strefy załadunku (ABC), chłodnie z instalacjami elektrycznymi (CO₂).
• Produkcja i warsztaty – przy stanowiskach spawalniczych (ABC, w pobliżu także koc gaśniczy), w lakierni (pianowa), w obróbce metali (D).
• Gastronomia – okolice pieców i frytkownic (F), zaplecza z rozdzielniami (CO₂), sala z elementami drewnianymi (A).
• Pojazdy – minimum gaśnica proszkowa 1–2 kg. W transporcie ADR – zgodnie z przepisami i masą pojazdu.

Jak dobrać gaśnicę do ryzyka – szybkie scenariusze

Najpierw określ, co realnie może się zapalić, następnie dobierz środek i wielkość. W wielu miejscach najlepiej sprawdza się duet: jedna gaśnica uniwersalna ABC i druga do elektroniki lub kuchni.

Małe biuro 80 m²: 2×6 kg ABC na korytarzach + 1×CO₂ 5 kg do serwerowni + 1×F do aneksu kuchennego.

Dom jednorodzinny: 1×F do kuchni, 1×6 kg ABC do garażu/kotłowni, 1×wodna-mgłowa na piętrze z sypialniami.

Sklep z chemią i farbami: 2×6 l pianowe w sali sprzedaży, 1×CO₂ przy rozdzielni, 1×ABC na zapleczu.

Warsztat samochodowy: 2×6 kg ABC przy stanowiskach, 1×CO₂ do stanowisk elektrycznych, koc gaśniczy przy testach paliwa.

Użycie gaśnicy krok po kroku i częste błędy

Trzy proste kroki: oceń sytuację, użyj właściwego typu gaśnicy, gasząc z wiatrem na plecach, i wezwij pomoc. Po wszystkim nie wracaj do pracy, dopóki miejsce nie zostanie sprawdzone.

Procedura: zbij plombę, wyciągnij zawleczkę, skieruj dyszę w źródło ognia, naciśnij dźwignię, prowadź strumień wachlarzem od dołu ku górze (na cieczach – po powierzchni). Zawsze najpierw alarmuj 112/998.

Błędy: użycie niewłaściwej gaśnicy (np. woda na olej), gaszenie zbyt blisko (rozprysk płomieni), brak kontroli nawrotu (dogaszanie i nadzór min. 30 minut), zapominanie o odcięciu zasilania elektrycznego/gazu.

Przeglądy, legalizacja i rozmieszczenie

Skuteczna gaśnica to sprawna gaśnica. Przeglądy wykonuj co 12 miesięcy, a zgodnie z zaleceniami producenta – legalizację i serwis po użyciu. Sprawdzaj plombę, ciśnienie, etykietę i dostępność sprzętu.

Rozmieszczenie: widoczne i łatwo dostępne miejsca, przy wyjściach i na drogach ewakuacyjnych, na wysokości umożliwiającej szybkie zdjęcie. Oznakowanie musi odpowiadać normom, a odległość od potencjalnego źródła ognia – na tyle bezpieczna, by podejść bez ryzyka.

Zakup odpowiednich gaśnic i akcesoriów

Wybieraj sprzęt z polskimi dopuszczeniami, czytelną etykietą klas pożarów i instrukcją obsługi. Zwróć uwagę na masę środka gaśniczego, temperaturę pracy, rodzaj zaworu i dostępność serwisu. Dla firm liczy się też kompatybilność z wymaganiami ubezpieczyciela i BHP.

Jeśli szukasz sprawdzonych rozwiązań dla domu lub firmy, sprawdź szeroki wybór gaśnic i wyposażenia PPOŻ w sklepie – odwiedź stronę z asortymentem artykułów BHP i przeciwpożarowych: sklep z gaśnicami i akcesoriami przeciwpożarowymi.